برنج

کندوج برنج چیست؟

کندوج برنج

مقدمه
شمال کشور در زمانهای قدیم بسیار مرطوب بوده و بارندگی نیز شدید بوده است . از طرف دیگر کارخانه های برنج کوبی مثل امروز وجود نداشته و از طرف دیگر غذای اصلی مردم گیلان برنج بوده است .تمام این موضوعات کنارهم باعث ساخت بنایی به نام کندوج یا اصطلاحات دیگری مثل کماج دان شده است .

ساختار کندوج

این بنا حدود ۲ الی ۳ متر از سطح زمین فاصله دارد . معمولا یک اتاقکی بوده که روی  4 ستون چوبی سوار میشده ، این اتاقک هرمی شکل بوده است . بزرگی و کوچکی کندوج بسته به بزرگی شالیزار هر کشاورز متفاوت بوده است . این اتاقک ها را معمولا با فاصله 2 الی 3 متری بالای سطح زمین میساختند که هم از رطوبت و سیل در امان باشد هم از انواع موجودات خصوصا موش و پرندگان بتوانند از برنج نگهداری کنند . و اگر به خانه های قدیمی

[ult_animation_block animation=”swing” animation_duration=”3″ animation_delay=”0″ animation_iteration_count=”1″]
کندوج برنج
[/ult_animation_block]

گیلانی دقت کرده باشید ، همه آنها در فاصله ای زمین ساخته شده اند . دلیل اصلی فرار از رطوبت و بارانهای سیل آسا است .

ساخت کندوج برنج

ساختن کندوج در واقع یک هنر بوده و کار بسیار پیچیده و دقیقی بوده است ، زیرا با کمی ناشی گری خصوصا در ساخت سقف آب باران وارد کندوج میشد و تملم آذوقه یک خانواده از بین میرفت . و دوباره متصور شوید یک خانواده تمامی آذوقه اش را در کندوج نهاده ، از بین رفتن این آذوقه با یک مصیبت بزرگ برابری میکرد .

برای ساخت سقف از ساقه برنج که کشاورزان به آن کلوش میگویند و همچنین گلی در مرداب است بنام گالی استفاده میشده . ترتیب قرار گیری ساقه ها به شکلی بود در انتهای آن یا به عبارتی نوک هرم از یک ظرف سفالی بنام گمج استفاده میشد تا هیچ گونه بارانی به آن وارد نشود .

شاه نشین کندوج

در زیر کندوج یک فضایی ایجاد میشد بنام شاه نشین که کشاورزان در زیر آن خستگی از تن به در میکردند ، یا در واقع زنان کشاورز کنار زنان همسایه به ساخت صنایع دستی مورد نیاز خود میپرداختند . لواززمی مثل سفره حصیری ، زنبیل و …. . همچنین در زیر کندوج فضایی برای آویزان کردن ریسه پیاز و سیر و تعدادی ماهی شور و یا کدوها بوده است .

کاربرد کندوج در گذشته

کاربرد کندوج را میتوان در دوره مختلف شرح داد. در دوره اول هیچ گونه دستگاه و کارخانه ای نبود . در این دوره برنجها بصورت دسته بندی شده به تعداد درون کندوج نگهداری میشد و هر زمانی که کشاورز به برنج نیاز داشت مقداری از آن را از کندوج بیرون میاورد و آن را با دست و یک سری لوازم چوبی ابتدایی تبیل به جو میکرد ، دستگاه ساده ای با سنگ بود که آن را هم با دست تبدیل به برنج سفید میکردند.

دوره دوم دستگاهی بنام کمباین دستی یا اصطلاحا “خرمن ”کارخانه بوجود آمده بود . در این دوره کشاورز هر زمان نیاز به برنج داشت آن را با  خرمن تبدیل به جو میکرد و آن را به کارخانه میبرد و تبدیل به برنج سفید میکرد . در واقع با وجود رطوبت تا آن زمان که نیاز شدید به برنج نبود آن را در کندوج نگهداری میکردند .

کاربرد کندوج در امروز

امروزه کندوج دیگر کاربردی ندارد ، از یک سمت با گرم شدن کلی کره زمین هوای شمال دیگر آنقدر مرطوب نیست . از طرف دیگر کشا.رزان تمام برنج خود را سفید میکنند و آن میزانی که برای خوردن تمام سالشان نیاز دارند نگهداری و باقییش را میفروشند . ذکر یک نکته ضروری است . در ایام قدیم نان گندم به این شکل در گیلان وجود نداشته و در واقع صبحانه ، نهار و شام کشاورز گیلانی برنج بوده است . با تغییر نوع غذاها میزان مصرف برنج کاهش پیدا کرده است . البته با تغییر ارقام برنج و استفاده از آفات کش میزان تولید هم افزایش پیدا کرده است . با تمام این رخدادهای جدید کشاورز باقی برنج را میفروشد و صرف دیگر نیازهای خودش میکند . بنابراین امروزه چیزی بنام کندوج کاربرد ندارد و فقط تعدادی از آن در موزه وجود دارد.

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *