به احتمال زیاد تاکنون بارها نام سبوس برنج و خواص آن به گوشتان خورده است. سبوس برنج در حقیقت پوسته خارجی برنج است و خواص و مزایای زیادی را نیز برای انسان به همراه دارد. هر چه که برنج بخش زیادی از سبوس یا پوسته خود را از دست بدهد، از ارزش غذایی کمتری برخوردار خواهد بود. جالب است بدانید که این پوسته در طی عملیات فرآوری برنج از بین میرود. اما در صورتی که سبوس یا پوسته خارجی از روی برنج برداشته نشود به آن برنج، برنج قهوه ای گفته میشود.
به طور معمول از سبوس برنج به عنوان یک ماده سرشار از خاصیت و غنی از مواد مغذی یاد میشود که به علت طبع معتدلی که دارد، میتوان آن را در انواع غذاها، نان ها، دمنوش ها و حتی موارد دارویی مورد استفاده قرار داد. در این مقاله ما قصد داریم تا سبوس برنج را بررسی کنیم و به شما بگوییم که سبوس برنجی که تا کنون آن را دور میریختم، به چه شکلی در بهبود وضعیت سلامت ما تاثیر گذار خواهد بود. با ما همراه باشد.
سبوس برنج چیست؟
به لایهی نازک یا غلافی که به صورت یک پوسته روی دانه های برنج قرار گرفته است را سبوس برنج می نامند. از نظر علم پزشکی این پوسته یا لایه نازک می تواند به سلامتی بدن و جسم کمک بسیار و شایانی بکند. هنگامی که این لایه نازک از روی برنج برداشته شود، بخش اصلی ارزش غذایی آن از دست رفته و تنها برنجی که پس از این کار سفید شده باقی خواهد ماند که سود و ویتامین چندانی با خود ندارد. این سبوس از انواع مختلف ویتامین B تشکیل شده و مزایا و فواید زیادی دارد.
برنج به طور کلی دارای دو پوسته است که پوسته اولیه آن شلتوک نام داشته و در زمان برداشت جدا میشود و پوسته ثانویه آن همان سبوس برنج است که در مرحله بعدی از برنج در طی مرحله سائیدگی جدا می شود. سبوس برنج از مواد مغذی زیادی برخوردار است که از برخی از آنها میتوان به مواد آنتی اکسیدانی، ویتامین های B1،B2،B5،B6 و فیبر و انواع مواد معدنی منگنز، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، پتاسیم، روی، سلنیم واسید های چرب ضروری اشاره کرد.
با توجه به انواع و اقسام برنج ایرانی، سبوس برنج هر یک از آنها نیز دارای خواص و ساختار متفاوتی خواهد بود، از این رو شناخت انواع برنج ایرانی به شما کمک میکند تا به نحوی با خواص منحصر به فرد سبوس تولید داخلی نیز آشنا شوید.
تفاوت سبوس برنج با شلتوک برنج
به طور معمول برنج ها بعد از برداشت به مرحله برنجکوبی میرود و در آنجا در مرحله اول شالی یا همان برنج کامل با پوست در دستگاه تمیز کننده ریخته و تمیز میشود و پوسته بیرونی آن یعنی شلتوک از آن جدا می شود. در مرحله دوم برنج در دستگاه سفید کن ریخته شده و لایه نازک آن که همان سبوس نام دارد از روی دانه های برنج جدا می شود. به این ترتیب به پوسته بیرونی برنج شلتوک گفته میشود و به پوسته درونی برنج نیز سبوس گفته می شود. شلتوک و سبوس هر دو سرشار از ویتامین B هستند اما شلتوک به علت بافت زبر و خشک خود قابل مصرف و استفاده نیست، در حالی که سبوس برنج بافتی نرم و لطیف دارد و میتوان آن را به راحتی با انواع مختلف غذاها مصرف کرد.
فواید و خواص سبوس برنج
سبوس برنج دارای فواید و خواص زیادی است و در مصارف دارویی و درمانی گوناگونی نیز مورد مصرف قرار میگیرد. در ادامه به بررس این خواص میپردازیم:
-
کمک به لاغری از خواص سبوس برنج
یکی از خواص منحصر به فرد سبوس برنج، کمک به لاغری آن است. برای لاغری با استفاده از سبوس برنج لازم است تا روزانه حداقل ۱۰ گرم سبوس را در آب یا آبمیوه حل کرده و بخوریم. سبوس برنج از فیبر فراوانی نیز برخوردار است و به همین دلیل استفاده از آن در غذا به علت فیبر فراوانی که دارد توصیه میشود؛ چرا که سبب کاهش اشتها و پرخوری در فرد شده و در نهایت منجر به لاغری فرد میگردد.
روش دیگر استفاده از سبوس برنج برای لاغری آن است که یک قاشق از سبوس برنج را در یک کاسه ماست بریزید و به خوبی آن را مخلوط نمایید. یا میتوانید یک قاشق غذاخوری از پودر سبوس برنج را در لیوانی از شیر گرم مخلوط کرده و این ترکیبها را ده دقیقه پیش از صبحانه، ناهار یا شام میل نمایید. این کار منجر به لاغری، چربی سوزی و ایجاد اندامی مطلوب برای شما خواهد شد.
سبوس برنج منبع غنی از املاح معدنی همچون منگنز، روی، فلوراید، آهن و ویتامین های گروه A,B,E بوده و برای تناسب اندام بسیار مناسب است. برای دریافت ویتامین های مورد نیاز بدن خوردن روزانه ۳ قاشق سبوس برنج توصیه میشود؛ چرا که میتواند نقشی اساسی در جبران ویتامینهای مورد نیاز بدن داشته باشد. فیبر فراوان موجود در سبوس برنج سبب کاهش اشتها شده و با جلوگیری از پرخوری منجر به لاغری و تناسب اندام افراد میگردد. بر اساس تحقیقات و بررسی های انجام شده، محققان به این نتیجه دست یافتهاند که مقدار زیاد آنتی اکسیدان های موجود در سبوس برنج می تواند به افزایش متابولیسم بدن انسان کمک کرده و باعث لاغری و کاهش وزن شود.
-
شاداب شدن صورت از خواص سبوس برنج
سبوس برنج از مواد نشاسته ای فراوانی تشکیل شده و مصرف آن میتواند سبب پرشدن صورت افراد و خوش چهرگی آنها شود و درنتیجه به چاقی چهره کمک فراوانی می کند. به همین دلیل است که بسیاری از افراد از سبوس برنج ماسکهای متعددی را برای سلامت پوست خود تهيه میکنند.
-
بهبود بدنسازی از خواص سبوس برنج
از دیگر خواص سبوس برنج میتوان به فراهم کردن انرژی لازم برای تمرینات ورزشی اشاره کرد. این پودر جادویی به دلیل داشتن پروتئین و مخصوصا ویتامین B6 در خود باعث تقویت عضلات می شود. امروزه بسیاری از ورزشکاران و بدنسازان سبوس برنج را به عنوان یکی از اصلی ترین مواد در برنامه غذایی خود گنجانده و مصرف میکنند؛ چرا که سرشار از مواد مغزی همچون فیبر، ویتامینE، ویتامین B، آنتی اکسیدان ها، پروتئین، نشاسته، اسیدهای چرب ضروری و مواد معدنی است.
جلوگیری از بروز سکته های قلبی از خواص سبوس برنج
یکی از خواص منحصر به فرد سبوس برنج به خصوص برای بیماران قلبی، دیابتی و دارای فشار خون، جلوگیری از بروز سکته های قلبی است. از این رو به این افراد توصیه میشود تا روزانه ۱۲ تا ۸۴ گرم سبوس برنج را در سبد غذایی خود قرار دهند. سبوس برنج به علت برخورداری از مقدار زیادی فیبر و آنتی اکسیدان ها، میتواند کلسترول بالای خون را کاهش داده و مانع از ایجاد انواع اختلالات قلبی مخصوصا در سنین بالا شود.
-
کاهش فشار خون از خواص سبوس برنج
مصرف منظم سبوس برنج میتواند فشار خون را کاهش دهد. چرا که در این ماده پتاسیم و فیبر زیادی موجود است و با کاهش فشار خون به بدن کمک شایانی میکند و در کنترل هر چه بهتر این بیماری نقش بسزایی دارد.
-
درمان کمخونی یا آنمی از خواص سبوس برنج
سبوس برنج به علت برخورداری از مقادیر بسیار بالای آهن و ویتامین B میتواند گلبول های قرمز خون را افزایش داده و کم خونی را تا حد زیادی بر طرف کند.
-
کنترل دیابت از خواص سبوس برنج
یکی از مهم ترین خواص سبوس برنج، توانایی آن در کنترل دیابت نوع 2 است. فیبر و فیتوسترولهای موجود در سبوس برنج میتوانند قند خون را کنترل و حتی آن را کاهش دهند. در واقع سبوس برنج یکی از بهترین منابع فیتوسترول ها است و میتواند قند خون را کنترل کرده و در درمان دیابت نوع 2 موثری ایفا کند.
-
درمان سنگ کلیه از خواص سبوس برنج
برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه، فیزیک اسید موجود در سبوس برنج میتواند کمک شایانی به شما کند. در صورتی که برای درمان سنگ کلیه به دنبال راهکاری هستید، بهتر است تا روزانه ۱۰ گرم سبوس برنج را در دو نوبت مصرف نمایید. با مصرف منظم این ماده خاص از شر سنگ کلیه خود به راحتی خلاص خواهید شد. برای اطلاع از قیمت و خرید انواع برنج شمالی بدون واسطه با بهترین کیفیت کلیک کنید.
-
تقویت حافظه از خواص سبوس برنج
از دیگر خواص سبوس برنج میتوان به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر، زوال عقل و فراموشی اشاره کرد. چرا که این ماده غذایی دارای منگنز و ویتامین های B5 و B6 بوده و به بهبود عملکرد مغز کمک شایانی میکند.
-
جلوگیری از سرطان از خواص سبوس برنج
سبوس برنج میتواند سلول های سرطانی را از برده و از بروز بسیاری از سرطانها جلوگیری کند؛ چرا که از ویتامین E و آنتی اکسیدان های فراوانی برخوردار است. جالب است بدانید که محققان ژاپنی در یک تحقیق متوجه شده اند که با استفاده از آنتی اکسیدان ها و ویتامین E موجود در سبوس برنج میتوان آپوپتوز سلولی یا همان مرگ سلول های سرطانی را تشدید کرد.
-
مرطوب کننده طبیعی پوست از خواص سبوس برنج
سبوس برنج یکی از مواد غذایی است که می تواند رطوبت پوست را افزایش داده و از خشک شدن پوست در فصل زمستان جلوگیری کند؛ چرا که از مقدار زیادی آنتی اکسیدان ها و ویتامین E برخوردار میباشد.
-
رفع یبوست از خواص سبوس برنج
فیبر یکی از ارکان اصلی و لازم برای بهبود عملکرد و حرکات روده است که سبوس برنج نیز منبع بسیار غنی از آن به شمار میرود و میتواند از بیماریهایی چون یبوست پیشگیری کند.
-
درمان کبد چرب از خواص سبوس برنج
به دلیل وجود مواد مغذی بسیار زیاد در سبوس برنج همچون روغن برنج، اسید فولیک، اینوزیتول، استرول های گیاهیی، گاما اوریزانول و… این ماده غذایی میتواند در درمان بیماری های خطرناکی همچون سرطان، مخصوصاً کبد چرب و بیماری های قلبی کمک کند.
-
پاکسازی خون از خواص سبوس برنج
یکی منابع بسیار غنی و خوب برای تأمین آهن و منیزیم بدن، سبوس برنج است. منیزیم میتواند تا حد قابل توجهی سبب تقویت ارتباط سلول ها شود، و آهن نیز در کنار آن میتواند گلبول های قرمز خون را افزایش دهد و نقش اساسی در انتقال اکسیژن بدن دارد. در نتیجه مصرف سبوس برنج میتواند عملکرد روفیل های لیپید پلاسما را بهبود بخشیده و به کاهش کلسترول پلاسما و تری گلیسیرید، و افزایش کلسترول خوب در بدن کمک کند. چرا که سبوس برنج سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد مغذی است که حتی میتواند باعث کاهش کلسترول بد خون شود و به همین دلیل است که میتواند سلامت قلب و خون را نیز بهبود بخشد.
-
سلامت دستگاه گوارش از خواص سبوس برنج
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، فیبر موجود در سبوس برنج ۱۰ برابر بیشتر از اسفناج است وبه همین علت یکی از منابع بسیار مهم فیبر به شمار رفته و توصیه میشود که مصرف شود. فیبر موجود در سبوس برنج میتواند باعث روان تر شدن عملکرد معده شده و از نفخ و گاز معده و دیگر مشکلات معده جلو گیری نماید. علاوه بر این مصرف این ماده غذایی میتواند امکان تشکیل سنگ معده و سرطان معده را نیز کاهش دهد.
-
عدم پوکی استخوان از خواص سبوس برنج
از دیگر خواص سبوس برنج میتوان به تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی آنها اشاره کرد. سبوس برنج به علت داشتن مقادیر بسیار زیادی فسفر و منگنز میتواند از ابتلا به پوکی استخوان به ویژه در دوران یائسگی جلوگیری کند. منگنز و فسفر از جمله مواد معدنی هستند که بدن انسان و به خصوص استخوانها به ضرورت به آنها نیاز دارد. منگنز با تولید کلاژن در بدن سبب انعطاف پذیری بیشتر در استخوان ها می شود؛ در کنار آن فسفر با تأثیر مستقیم بر روی بافت های استخوان باعث مقاومت بیشتر آنها می شود. از این رو مصرف یک قاشق غذا خوری از سبوس برنج یا روغن سبوس برنج در روز میتواند تمام نیاز بدن به این مواد مغذی را در روز تأمین کند.
-
تقویت و افزایش رشد مو از خواص سبوس برنج
آهن و مس باز جمله عناصری هستند که به بهبود گردش خون در پوست سر کمک میکنند و بر همین اساس سبب تقویت فولیکول های مو و افزایش رشد مو می شوند؛ این دو عنصر یعنی مس و آهن به مقدار زیادی در سبوس برنج یافت می شوند. در کنار این عناصر، در سبوس برنج ویتامین B نیز موجود است و میتواند با تقویت پیاز مو و تحریک آن از سفید شدن موها جلوگیری کرده و حتی رشد مو را افزایش دهد. جالب است بدانید که مصرف این ویتامین باعث میشود تا پس از مدتی موهای سفید شده مشکی شوند و رویش مجدد موها از سر گرفته شود.
در سبوس برنج همچنین ویتامین E زیادی نیز موجود است که آنتی اکسیدانی بسیار قوی بوده و با حفظ رطوبت مو به خوبی میتواند از چروک شدن پوست و پیری زودرس آن جلوگیری کند. برای استفاده از سبوس برنج برای تقویت موهای خود، ابتدا دو قاشق از سبوس برنج را با دولیتر آب مخلوط کرده و بجوشانید. سپس صبر کنید تا سبوس ها ته نشین شوند، پس از آن با این آب سر و موهای خود را بشورید و به خوبی ماساژ دهید.
ماسک سبوس برنج با خاصیت رفع جوش صورت
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، سبوس برنج خواص بسیار زیادی دارد. اما یکی از مهم ترین آنها تاثیر آن در سلامت پوست است. یکی از راه های استفاده از سبوس برنج برای برخورداری از خاصیت آن در سلامت صورت، استفاده از آن به صورت ماسک است، به دلیل آن که ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی موجود در سبوس برنج برای صورت بسیار مقوی بوده و میتواند به ایجاد پوستی شاداب و شفاف کمک کند.
برای استفاده از ماسک سبوس برنج، ابتدا باید صورتتان را با آب و صابون به خوبی بشویید و خشک کنید. از ۱ قاشق غذاخوری سبوس و ۲ قاشق غذاخوری ماست استفاده کرده و آنها را به خوبی مخلوط کنید و سپس ۱۰ دقیقه به آن زمان دهید تا استراحت کند. پس از آن ماسک را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست صورت خود به صورت دورانی ماساژ دهید و سپس صورت خود را با آب ولرم بشویید. در صورتی که از این ماسک به مدت ۳ الی ۴ بار در هفته استفاده کنید، در نهایت جوش هایتان از بین رفته و صورت شفاف تری خواهید داشت.
طبع سبوس برنج
مصرف سبوس برنج به عنوان غذا سبب تغییر مزاج فرد مصرف کننده نخواهد شد؛ چرا که به دلیل داشتن انواع ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها، منگنز، آهن، منیزیم، پتاسیم، اسید های چرب و فیبر طبع این ماده غذایی معتدل به شمار میرود. از این رو هم افراد سرد مزاج و هم افراد گرم مزاج می توانند سبوس برنج را در انواع غذاهای خود به عنوان چاشتی مصرف نمایند. در صورتی که از انواع ترکیبهای گرم و سرد استفاده شود، میتوان طبع سبوس برنج را تغییر داد که البته این مورد به تمایل افرادی که قصد استفاده از سبوس برنج را دارند، باز میگردد.
ارزش غذایی سبوس برنج
مواد مغذی موجود در هر ۱۰۰ گرم سبوس برنج به شرح زیر می باشد:
- کالری : ۲۴۶
- چربی : ۷ گرم
- کربوهیدرات : ۶۶ گرم
- فیبر : ۱۵ گرم
- شکر : ۱.۵ گرم
- پروتئین : ۱۷ گرم
ممنوعیت مصرف سبوس برنج
با وجود آن که خواص سبوس برنج و طبع معتدلی آن، گاهی ممکن است که مصرف این ماده غذایی عوارضی را با خود به همراه داشته باشد. در صورت داشتن شرایط زیر از مصرف سبوس برنج خودداری نمایید:
-
حساسیت و آلرژی
گاهی اوقات ممکن است که سبوس برنج با بدن افراد به مشکل برخورد کرده و سبب واکنش آلرژیک در بدن آنها شود که با خارش و سرخی پوست مشخص می شود.
-
معده و دستگاه گوارش
افرادی که دارای بیماری های گوارشی همچون زخم معده و روده و کولیت عصبی هستند، نباید در مصرف سبوس برنج زیاده روی کنند؛ چرا که در سبوس برنج مقدار بسیار زیادی فیبر یافت می شود و برای این افراد مصرف مقدار زیاد آن مضر است. البته مصرف بیش از حد سبوس برنج باعث میشود تا حرکات روده تشدید شده و در روده سبب ایجاد گاز روده شود.
-
مشکل بلع
بنابر گفتهی محققان مصرف سبوس برنج برای افرادی که دارای مشکل بلع هستند، خطرناک است و میتواند منجر به خفگی و گرفتگی مجاری تنفسی آنها شوند.
-
دوران بارداری
تاکنون اطلاعاتی در رابطه با اثر سبوس برنج بر روی جنین یافت نشده است، با این حال به زنان در دوران بارداری توصیه می شود که از مصرف سبوس برنج اجتناب نمایند. همین مسئله در دوران شیردهی نیز برای مادران صدق میکند.
برای خرید برنج هاشمی با بهترین قیمت و کیفیت بدون هرگونه واسطه کلیک کنید!
نکات مهم در خرید و نگهداری از سبوس برنج
پیش از خرید سبوس برنج و در زمان نگهداری از آن بهتر است تا برخی از نکات را رعایت کرده و در نظر داشته باشید. از این نکات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– پیش از خرید سبوس برنج مطمئن شوید که از آفت کش برای تولید برنج آنها استفاده نشده باشد.
– سبوس برنج به دلیل خواص فراوانی که دارد، به راحتی اکسید میشود؛ به همین جهت باید در زمان مصرف از تازه ترین سبوس برنج استفاده شود؛ یکی از توصیه های مهم قبل از استفاده از سبوس برنج و پودر آن این است که به تاریخ انقضای آن دقت کنید و تازهترین آن را خریداری نمایید.
– سبوس برنج نیز به مانند دیگر مواد پودری، برای نگهداری به محیطی خشک و با دمای مناسب نیاز دارد که از فاسد شدن آن جلوگیری کند. البته باید از تابش نور آفتاب به این ماده غذایی جلوگیری کرد؛ چرا که باعث می شود این ماده غذایی غیر قابل مصرف شود.